Evaluation of Tp-e interval and Tp-e/QT ratio in patients with rheumatoid arthritis

Acar, Gurkan; Akkoyun, Murat; Nacar, Alper Buğra; Dirnak, İmran; Çetin, Gözde Yıldırım; Yıldırım, Makbule Nur; Zencir, Cemil; Karaman, Kayıhan; Çetin, Mustafa; Sayarlıoğlu, Mehmet

Gurkan Acar¹, Murat Akkoyun¹, Alper Buğra Nacar¹, İmran Dirnak¹, Gözde Yıldırım Çetin², Makbule Nur Yıldırım³, Cemil Zencir³, Kayıhan Karaman³, Mustafa Çetin³, Mehmet Sayarlıoğlu²

¹Department of Cardiology, Kahramanmaraş Necip Fazil State Hospital, Kahramanmaraş
²Department of Cardiology, Kahramanmaras Sutcu Imam University Faculty of Medicine, Kahramanmaras
³Department of Rheumatology, Kahramanmaras Sutcu Imam University Faculty of Medicine, Kahramanmaras

Objective: Several studies have suggested that the interval from the peak to the end of the electrocardiographic T wave (Tp-e) may correspond to the transmural dispersion of repolarization and that inreased Tp-e interval and Tp-e/QT ratio are associated with malignant ventricular arrhythmias. The aim of this study was to evaluate ventricular repolarization by using Tp-e interval and Tp-e/QT ratio in patients with rheumatoid arthritis (RA), and to assess the relation with inflammation.
Study design: Ninety-six patients with RA and and 50 controls were included. From the 12-lead electrocardiogram Tp-e interval and Tp-e/QT ratio were measured. Blood samples were taken for erythrocyte sedimentation rate (ESR) and plasma levels of C-reactive protein (CRP). These parameters were compared between groups. The relationship between ventricular repolarization and inflammation was assessed by Pearson correlation coefficients.
Results: Tp-e interval and Tp-e/QT ratio were increased in RA patients compared to the controls (72.6±8.2 vs 66.4±8.5 milliseconds, 0.20 ± 0.02 vs 0.18 ± 0.02; P<0.001 and P<0.001, respectively). Tp-e interval was significantly correlated with CRP, ESR, and disease acticity score (DAS-28) (r=0.56, P<0.001, r=0.57, P<0.001, and r=0.29, P=0.02, respectively). Tp-e/QT ratio was also correlated with CRP, ESR, and DAS-28 score (r=0.43, P<0.001, r=0.53, P<0.001, and r=0.25, P=0.03, respectively).
Conclusions: Increased frequency of ventricular arrhythmias may explain by increased indexes of ventricular repolarization and their relationship with inflammation in RA patients.

Keywords:

Romatoit artritli hastalarda Tp-e süresi ve Tp-e/QT oranının değerlendirilmesi

¹Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Kardiyoloji Ana Bilim Dalı, Kahramanmaraş
²Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Romatoloji Bilim Dalı, Kahramanmaraş
³Necip Fazıl Devlet Hastanesi, Kardiyoloji Kliniği, Kahramanmaraş

Amaç: Elektrokardiyogramda T dalgasının tepesinden sonuna kadar olan aralığın (Tp-e) repolarizasyon dispersiyonuna karşılık gelebileceği ve Tp-e aralığı ve Tp-e/QT oranındaki artışın hayatı tehdit eden ventrikül aritmileri ile ilişkili olduğu çeşitli çalışmalarda gösterilmiştir. Bu çalışmanın amacı romatoit artrit (RA) saptanan hastalarda Tp-e aralığı ve Tp-e/QT oranını kullanarak ventrikül repolarizayonunu değerlendirmek ve enflamasyon ile ilişkisini araştırmaktır.
Çalışma planı: Romatoit artritli 96 hasta (72 kadın, 24 erkek; ort. yaş 43.8±11.8 yıl) ve kontrol grubu için 50 kişi (35 kadın, 15 erkek; ort. yaş. 44.2±11.1 yıl) çalışmaya alındı. On iki derivasyonlu elektrokardiyogramdan Tp-e süresi ve Tp-e/QT oranı ölçüldü. Eritrosit sedimentasyon hızı (ESH) ve C-reaktif protein (CRP) düzeyleri için kan örneği alındı. Bu parametreler gruplar arasında karşılaştırıldı. Ventrikül repolarizasyonu ve enflamasyon arasındaki ilişki Pearson korelasyon analizi ile değerlendirildi.
Bulgular: Kontrol grubu ile karşılaştırıldığında, Tp-e aralığı ve Tp-e/QT oranı RA’lı hastalarda daha yüksek idi (sırasıyla, 72.6±8.2 ve 66.4±8.5 ms, p<0.001 ve 0.20±0.02 ve 0.18±0.02, p<0.001). Tp-e aralığı, CRP, ESH ve hastalık aktivite skoru (DAS-28) ile anlamlı olarak bağıntılı idi (sırasıyla, r=0.56, p<0.001, r=0.57, p<0.001, ve r=0.29, p=0.02). Tp-e/ QT oranı da CRP, ESH ve DAS-28 skoru ile anlamlı olarak bağıntılıydı (sırasıyla, r=0.43, p<0.001, r=0.53, p<0.001 ve r=0.25, p=0.03).
Sonuç: Romatoit artritli hastalarda ventrikül aritmisi sıklığındaki artış, ventrikül repolarizasyon indekslerindeki artış ile ve bunların enflamasyon ile olan ilişkisi ile açıklanabilir.

Anahtar Kelimeler:

Gurkan Acar, Murat Akkoyun, Alper Buğra Nacar, İmran Dirnak, Gözde Yıldırım Çetin, Makbule Nur Yıldırım, Cemil Zencir, Kayıhan Karaman, Mustafa Çetin, Mehmet Sayarlıoğlu. Evaluation of Tp-e interval and Tp-e/QT ratio in patients with rheumatoid arthritis. Turk Kardiyol Dern Ars. 2014; 42(1): 29-34

Corresponding Author: Gurkan Acar, Türkiye